Những điều cần biết về MÃN KINH, liên quan sức khỏe phụ nữ

Cùng với sự bùng nổ dân số trên toàn thế giới, tuổi thọ của con người ngày càng gia tăng và kéo theo số phụ nữ mãn kinh cũng tăng theo. Ước tính đến 2030, số phụ nữ mãn kinh trên toàn thế giới sẽ tăng lên 1200 triệu người… một con số đáng báo động liên quan ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chị em!

Mãn kinh là gì?

Định nghĩa: Mãn kinh là một trong những hiện tượng sinh lý bình thường của người phụ nữ xảy ra khi nồng độ estrogen bị thiếu giảm, là tình trạng không còn kinh nguyệt vĩnh viễn do buồng trứng suy tàn, các hormone sinh dục không còn được chế tiết dẫn đến những biến đổi và rối loạn tạm thời một số chức năng liên quan đến tâm sinh lý ở người phụ nữ. Mãn kinh được xác định khi người phụ nữ không hành kinh trong suốt 12 tháng.

Thông thường thời kỳ mãn kinh được bắt đầu từ 47 – 52 tuổi. Tuy nhiên thời kỳ này cũng có thể diễn ra nhanh hơn hoặc chậm hơn tùy thuộc vào cơ địa, sinh lý hoặc các yếu tố liên quan đến nhân khẩu học… dẫn đến độ tuổi trung bình là khác nhau.

>> Xem đầy đủ: Tuổi mãn kinh ở phụ nữ

Chẩn đoán mãn kinh

Mãn kinh được chẩn đoán chủ yếu dựa trên các phương pháp lâm sàng, khi một người phụ nữ đang trong giai đoạn có kinh đều hàng tháng tự nhiên ngừng, không có kinh trong 12 chu kỳ liên tiếp.

Lúc này việc chẩn đoán hiện tượng mãn kinh ở phụ nữ cần làm bằng các xét nghiệm định lượng nội tiết buồng trứng và tuyến yên. Nếu FSH >= 40 Miu/ml và Estradiol < 50pg/ml thì có thể xem người phụ nữ ấy đã mãn kinh.

Phân loại mãn kinh

Mãn kinh gồm có 2 loại: Mãn kinh tự nhiên và mãn kinh nhân tạo

Mãn kinh tự nhiên là tình trạng người phụ nữ bị chấm dứt kinh nguyệt do sự ngưng hoạt động của buồng trứng hoặc bị vô kinh liên tục sau khoảng 12 tháng không có bất kỳ một nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý nào khác. Thì đây được gọi là hiện tượng mãn kinh tự nhiên ở phụ nữ.

Mãn kinh nhân tạo là tình trạng người phụ nữ bị chấm dứt kinh nguyệt sau khi bị cắt bỏ cả hai buồng trứng (có hoặc không có cắt bỏ tử cung) hoặc cắt bỏ các chức năng buồng trứng (do điều trị hóa chất xạ trị). Thì đây được gọi là hiện tượng mãn kinh nhân tạo ở phụ nữ.

Các giai đoạn của mãn kinh

Thời kỳ mãn kinh xảy ra ở người phụ nữ được chia làm 3 giai đoạn chính: Tiền mãn kinh, quanh mãn kinh, hậu mãn kinh.

Giai đoạn tiền mãn kinh

Giai đoạn này được bắt đầu từ khá sớm, được tính từ khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của rối loạn quanh mãn kinh. Thời kỳ này thường vào khoảng 40 tuổi và kết thúc bởi chu kỳ kinh sinh lý cuối cùng.

Giai đoạn quanh mãn kinh

Quanh mãn kinh là khoảng thời gian được tính từ lúc bắt đầu ở chị em có xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của rối loạn mãn kinh cho đến 12 tháng sau của chu kỳ kinh sinh lý cuối cùng.

Giai đoạn hậu mãn kinh

Hậu mãn kinh là thời kỳ diễn ra sau mãn kinh và được kéo dài đến hết cuộc đời ở người phụ nữ.

Sức khỏe phụ nữ kỳ mãn kinh

1. Rối loạn vận mạch

Điển hình hai biểu hiện của rối loạn vận mạch đó là: bốc hỏa và mồ hôi đêm. Bốc hỏa là tình trạng ở người phụ nữ xuất hiện các cơn nóng bừng bừng thoáng qua và được lặp đi lặp lại trên mặt hoặc vùng ngực và sau đó lan khắp cơ thể, kèm theo vã mồ hôi, cảm giác nóng toàn thân, hồi hộp đánh trống ngực, cảm giác lo lắng và đôi khi kèm theo ớn lạnh sau đó. Thời gian của cơn bốc hỏa này thường kéo dài từ 1 đến 5 phút.

Biểu hiện vã mồ hôi đêm thường xảy ra vào ban đêm và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe giấc ngủ của chị em. Đối với một số chị em, những biểu hiện này thường chỉ xảy ra 1 lần/ 1 ngày, tuy nhiên cũng có chị em những cơn bốc hỏa này xảy ra với tần suất cao hơn có thể lên tới 10 lần/ 1 ngày. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng rối loạn vận mạch ở chị em kỳ mãn kinh, một trong số đó là do sự thay đổi và suy giảm nồng độ estrogen làm ảnh hưởng đến nồng độ endorphin gây ra hiện tượng trên.

2. Các thay đổi về tâm lý

Những thay đổi tâm lý của chị em thường gặp trong giai đoạn mãn kinh chủ yếu là: mất ngủ, dễ bị cáu gắt, lo lắng, trầm cảm nhẹ… Theo các chuyên gia, những biến đổi về tâm lý này tùy theo vào trạng thái tâm lý của mỗi người mà có mức độ khác nhau, những biến đổi tâm lý này càng cao hơn đặc biệt đối với những người có tiền sử tâm lý không ổn định từ trước kỳ mãn kinh.

3. Thay đổi bệnh lý ở âm hộ – âm đạo

Đối với phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh thì lớp niêm mạc âm đạo dày, nhiều nếp gấp, mạch máu tốt và bôi trơn tốt. Tuy nhiên, khi phụ nữ chuyển sang giai đoạn mãn kinh, khi nồng độ estrogen bị suy giảm dẫn đến niêm mạc âm đạo thu mỏng, khô và nhợt nhạt. Âm đạo trở nên mất đàn hồi, thu hẹp và ngắn lại. Ngoài ra, chị em trong giai đoạn này rất dễ gặp các vấn đề liên quan đến viêm teo âm đạo, viêm âm đạo và khô rát âm đạo ảnh hưởng đến chất lượng sống của người phụ nữ và chức năng tình dục.

4. Triệu chứng về đường tiết niệu

Như chúng ta đã biết, niệu đạo ở nữ có chứa rất nhiều các thụ thể estrogen tập trung, có nguồn gốc phôi thai tương tự như âm đạo. Khi người phụ nữ đến giai đoạn mãn kinh, lượng estrogen trong cơ thể giảm dẫn đến hiện tượng teo mô niệu đạo và xuất hiện các triệu chứng tiểu không tự chủ xảy ra ở phụ nữ mãn kinh như: tiểu nhiều, tiểu gấp, bí tiểu… Sự thiếu hụt về nồng độ estrogen cũng làm thay đổi hầu hết về giải phẫu, tế bào, vi trùng và sinh lý ở hệ niệu sinh dục sau mãn kinh.

5. Loãng xương

Như mọi cơ quan khác trong cơ thể, thì hệ xương của chị em cũng bị lão hóa khi bước vào giai đoạn kỳ mãn kinh. Một số thay đổi của hệ xương xảy ra là do tăng tiêu xương và kém hấp thu canxi dẫn đến làm yếu các xương trong cơ thể, nên dễ gãy xương sau sang chấn và gãy xương bệnh lý như: gãy xương cổ tay, cơ xương đùi, còng lưng, đau lưng…

Sự thiếu hụt của estrogen đã được chứng minh là một trong những nguyên nhân làm giảm mật độ ở xương. Hiện tượng này xảy ra khi chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu không đều ở trong giai đoạn quanh mãn kinh. Từ 1,5 năm trước mãn kinh đến 1,5 năm sau mãn kinh, mật độ xương giảm còn khoảng 2,5% mỗi năm.

Ngoài yếu tố do sự thiếu hụt của estrogen thời kỳ mãn kinh thì còn các yếu tố cũng được xác định làm tăng nguy cơ loãng xương như: do tuổi cao, người nhỏ bé, gầy gò, suy nhược cơ thể, thiếu chất dinh dưỡng, yếu tố di truyền, do uống rượu nhiều hoặc hút thuốc lá, thiếu vận động…

6. Các bệnh lý tim mạch

Theo một số thống kê, tỷ lệ phụ nữ càng lớn tuổi thì càng có nguy cơ mắc phải bệnh lý tim mạch cao hơn. Đây cũng là một trong những bệnh lý gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm và dẫn đến tỷ lệ tử vong cao cho người bệnh đặc biệt là đối với những phụ nữ kỳ mãn kinh. Ở trong độ tuổi này thì các vấn đề liên quan đến tim mạch tăng cao gấp 4 – 8 lần so với những phụ nữ bình thường. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do bị xơ vữa mạch máu hoặc xơ vữa động mạch. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có nguy cơ làm tăng mắc bệnh tim mạch như: do béo phì, cholesterol trong máu cao, tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, do ít vận động, thần kinh thường xuyên căng thẳng, tiền sử gia đình có bệnh tim mạch, uống thuốc viên tránh thai liều cao trong khoảng thời gian dài, do thiếu hụt estrogen trong giai đoạn mãn kinh…

Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Nguyên nhân

Hiện tượng mãn kinh xảy ra có thể là do kết quả của:

• Do sự suy giảm hormone sinh sản tự nhiên

Sự suy giảm của 2 loại hormone estrogen và progesterone sẽ bắt đầu suy giảm khi bạn bắt đầu bước vào độ tuổi 30. Tỷ lệ nồng độ của các loại hormone này suy giảm ngày càng nhiều hơn khi bạn vào độ tuổi 40 và sang độ tuổi 50 thì buồng trứng của bạn ngừng sản xuất, bạn sẽ không còn kinh nguyệt nữa.

• Do cắt tử cung

Việc phẫu thuật hay chỉ cắt bỏ phần tử cung thì sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến hiện tượng mãn kinh. Tại vì bạn vẫn còn buồng trứng và chúng vẫn sản xuất ra được các hormone estrogen và progesterone.

Nhưng khi việc cắt bỏ tử cung kết hợp với cả cắt bỏ buồng trứng thì sẽ gây ra hiện tượng mãn kinh ngay lập tức. Lúc này chu kỳ kinh nguyệt của bạn bị ngưng hoàn toàn và xuất hiện các triệu chứng: bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, lãnh cảm, hoặc dẫn đến các yếu tố thay đổi nội tiết tố…

• Do hóa trị và xạ trị

Những liệu pháp điều trị ung thư này có thể gây ra sự mãn kinh, bốc hỏa đối với chị em trong suốt quá trình điều trị.

• Do suy buồng trứng nguyên phát

Buồng trứng là cơ quan sinh sản giúp nuôi dưỡng trứng để rụng và thụ thai. Hiện tượng suy giảm buồng trứng là quá trình buồng trứng bị lão hóa và ngừng hoạt động dẫn đến không sản xuất ra được các hormone sinh sản ở phụ nữ.

Triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến của hiện tượng mãn kinh ở phụ nữ bao gồm:

• Kinh nguyệt ít gặp hơn
• Bốc hỏa
• Đổ mồ hôi đêm
• Mất ngủ
• Khô âm đạo
• Tăng cân
• Phiền muộn
• Sự lo ngại/lo lắng
• Khó tập trung
• Giảm sút trí nhớ
• Giảm ham muốn tình dục/ không ham muốn tình dục
• Da/miệng/mắt có biểu hiện khô
• Đi tiểu nhiều/ tiểu són
• Ngực đau/ vú mềm
• Đau đầu
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Giảm khối lượng cơ bắp
• Đau hoặc cứng khớp
• Giảm khối lượng xương
• Tóc rụng/thưa
• Lông mọc nhiều ở các khu vực: mặt, cổ, ngực, và trên lưng…

>> Tham khảo: 11 cách kiểm soát các triệu chứng mãn kinh

Biến chứng

Một số biến chứng thường gặp ở thời kỳ mãn kinh:

• Teo âm hộ
• Chứng khó tiêu, hoặc giao hợp đau
• Chức năng trao đổi chất chậm hơn
• Loãng xương, hoặc xương yếu
• Thay đổi tâm trạng/cảm xúc thất thường
• Đục thủy tinh thể
• Tiểu không tự chủ
• Bệnh tim hoặc mạch máu

Phương pháp điều trị

Mãn kinh không phải là bệnh lý vì thế không cần điều trị bằng y tế kéo dài hoặc phẫu thuật, xâm lấn trực tiếp. Thay vào đó, ta sử dụng các phương pháp điều trị tập trung để làm giảm các triệu chứng và kiểm soát ngăn ngừa tình trạng lão hóa xảy ra ở kỳ mãn kinh. Một số phương pháp điều trị cụ thể như:

Liệu pháp hormone

Đây là một trong những phương pháp điều trị được đánh giá là hiệu quả nhất giúp làm giảm các cơn bốc hỏa mãn kinh nhanh chóng. Tùy thuộc vào sức khỏe cũng như nội tiết của từng cá nhân mà các Bác sĩ sẽ chỉ định cho dùng liệu pháp hormone này ở liều lượng thấp hay cao cho hợp lý. Tuy nhiên, nếu sử dụng lâu dài liệu pháp hormone có thể gây ra một số nguy cơ: ung thư tim mạch, ung thư vú, tăng cân, đau nửa đầu…

Estrogen âm đạo

Phương pháp estrogen âm đạo này được sử dụng tác động trực tiếp vào vùng âm đạo của nữ giới thông qua dạng kem bôi, vòng đặt hoặc dạng que cấy…. Tác dụng của phương pháp điều trị estrogen âm đạo giúp giảm khô âm đạo, khó chịu khi giao hợp và làm giảm các triệu chứng viêm tiết niệu xảy ra trong kỳ mãn kinh.

Thuốc chống trầm cảm liều thấp

Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể làm giảm các cơn bốc hỏa cho người mãn kinh. Một số loại thuốc chống trầm cảm liều thấp này sẽ rất hữu ích cho những người phụ nữ không thể dùng được estrogen hoặc đối với những người thường xuyên bị rối loạn cảm xúc, rối loạn thần kinh…

Gabapentin

Gabapentin là loại thuốc dùng để điều trị co giật, ngoài ra nó cũng có tác dụng làm giảm các cơn bốc hỏa. Thuốc này rất hữu ích ở những người phụ nữ nếu không phù hợp với liệu trình sử dụng estrogen hoặc những người thường xuyên bị gặp các cơn bốc hỏa vào ban đêm.

Clonidine

Clonidine được sử dụng dưới 2 dạng là dạng viên uống/miếng dán có tác dụng dùng để điều trị hiện tượng cao huyết áp, làm giảm các cơn bốc hỏa xảy ra ở phụ nữ tuổi mãn kinh.

Các loại thuốc để ngăn ngừa hoặc điều trị loãng xương

Tùy thuộc vào nhu cầu cá nhân, các bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc để ngăn ngừa hoặc điều trị loãng xương. Ngoài ra, trong toa thuốc các Bác sĩ có thể bổ sung thêm các loại thuốc vitamin D để giúp xương chắc khỏe.

Trên đây là một số phương pháp điều trị được đưa ra để xử lý tập trung trực tiếp làm giảm các triệu chứng của hiện tượng mãn kinh gây ảnh hưởng đến sức khỏe của chị em phụ nữ. Tuy nhiên trước khi sử dụng các chuyên gia khuyến cáo chị em cần cân nhắc giữa 2 mặt: lợi ích và nguy cơ của những phương pháp trên cùng với sự tư vấn từ các Bác sĩ có chuyên môn để đưa ra quyết định đúng đắn và phù hợp nhất.

>> Xem thêm: Cách trị mãn kinh sớm

QueenUp – Bí quyết “trẻ hơn tuổi” của phụ nữ Việt

QueenUp được nghiên cứu từ Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam (đơn vị dẫn đầu cả nước về nghiên cứu khóa học) chính là giải pháp bổ sung Estrogen nội sinh tự nhiên giúp phụ nữ ngăn chặn tiền mãn kinh đến sớm, giữ lại nét thanh xuân quyến rũ cho phụ nữ Việt nam nhờ 2 cơ chế tác động kép:

• Với các thành phần tốt cho sinh lý nữ như: Shatavadin®, cao Dâu tằm, cao Đương quy, QueenUp có khả năng nuôi dưỡng và bảo vệ buồng trứng khỏi các tác nhân hóa học, kích thích cơ thể sản sinh estrogen nội sinh làm tăng cường nội tiết tố nữ và đồng thời chậm quá trình lão hóa ở nữ giới.
• Bên cạnh đó, QueenUp có bổ sung thêm các thành phần cao Ích mẫu, Đông trùng hạ thảo, Collagen và Vitamin E giúp chị em phụ nữ nuôi dưỡng và làm đẹp da, cải thiện chứng mất ngủ, bốc hỏa, hay cáu gắt; điều hòa kinh nguyệt và giảm đau bụng kinh trong những ngày “Dâu tây” hiệu quả.

Sử dụng QueenUp đủ liệu trình 1 – 2 tháng, kết hợp với sinh hoạt điều độ, tăng cường thể dục thể thao, chắc chắn bạn sẽ thấy tuổi xuân kéo dài bất tận. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về sức khỏe sinh lý nữ và sản phẩm QueenUp, mời Quý khách gọi đến tổng đài 18001276  (miễn cước) hoặc kết nối Zalo 0337.217.065 để được hỗ trợ nhanh nhất.

BẤM VÀO ĐÂY để đặt giao QueenUp tại nhà